- Darmowa wysyłka – kliknij, aby zobaczyć warunki
Szukaj
Pomoc
Konto
- Euro (€) - EUR
SzukajPomocKontoOdkąd holenderska Rada Zdrowia (ZeroWater pochodzi z Holandii) ogłosiła w 2019 r., że około 200 000 domów nadal wyposażonych jest w toksyczne ołowiane rury wodociągowe, zaczęły napływać pozwy przeciwko właścicielom nieruchomości. Materiał ten znika obecnie z holenderskich domów, jednak dla wielu nie dzieje się to dość szybko.
“Woda z kranu przepływa częściowo przez ołowiane rury wodociągowe. Prawdopodobnie zawiera ona cząsteczki ołowiu, ale nie wiemy ile. Cząsteczki te w wodzie z kranu mogą być szkodliwe dla zdrowia Twojego i innych mieszkańców. Chcesz mieć pewność co do swojej wody? Pij wodę butelkowaną, dopóki nie wymienimy ołowianych rur wodociągowych”.
Tak napisano w liście do najemców Ymere z 14 lutego 2020 roku. Amsterdamska spółdzielnia mieszkaniowa wysłała go po tym, jak grupa mieszkańców Amsterdam Noord przetestowała swoją wodę pitną i odkryła, że wszystkie ich domy przekroczyły wówczas ustawowy limit, który wynosił 10 mikrogramów ołowiu na litr. W jednym z domów zawartość ołowiu wynosiła 34,6 mikrograma na litr. Lokatorzy zdecydowali się wnieść pozew do sądu.
Gdy woda przepływa przez rury ołowiane, absorbuje niewielkie ilości ołowiu, które sprawiają, że staje się ona szkodliwa. Ołów jest szczególnie toksyczny dla nienarodzonych dzieci i dzieci poniżej siódmego roku życia, ale stanowi również zagrożenie dla zdrowia dorosłych. Dopuszczalna ilość ołowiu w wodzie zmieniła się drastycznie w ciągu ostatnich kilku dekad. Podczas gdy w latach 70. naukowcy uważali, że 400 mikrogramów ołowiu na litr nie jest szkodliwe, od 2022 r. dopuszczalny limit znacznie spadł, do zaledwie 5 mikrogramów na litr. Jednak limit ten może zostać przekroczony, gdy ołów jest obecny w sieci dystrybucji wody. Według Holenderskiej Rady Zdrowia od 230 000 do 460 000 osób nadal pije wodę przepływającą przez rury wykonane z ołowiu. Dziesiątki tysięcy z nich ma mniej niż 8 lat.
W 1960 roku stosowanie rur ołowianych zostało zakazane. Jednak dopiero w latach 90-tych firmy produkujące wodę pitną zaczęły wymieniać takie rury. Według ekspertów Holandia przodowała w tym zakresie, wymieniając tysiące rur przed rokiem 2000. Wszystkie rury transportujące wodę zostały już wymienione, ale nadal istnieją rury ołowiane w domach i między nimi. Jeśli chodzi o rząd, odpowiedzialność spoczywa na właścicielach domów. Obecnie szacuje się, że około 200 000 domów jest nadal wyposażonych w rury z ołowiu.
Propozycja obniżenia o połowę normy (która do 2021 r. wynosiła 10 mikrogramów ołowiu na litr) nastąpiła po raporcie Rady Zdrowia, która wezwała do jak najszybszej wymiany wszystkich pozostałych rur ołowiowych. Grupa mieszkańców Ymere odkryła ołowiane rury łączące, które biegły przez ich domy. Zostało to przemilczane przez spółdzielnię mieszkaniową Ymere. Grupa udała się do sądu, jednak ponieważ rury ołowiane nie są zabronione do stosowania w pomieszczeniach, sprawa nie wyglądała korzystanie dla pokrzywdzonych. Oburzeni mieszkańcy zaangażowali lokalną i krajową prasę, stowarzyszenie najemców i radę miasta.
Ta ostatnia stwierdziła, że rząd powinien przejąć wiodącą rolę w tej sprawie. Jednak Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie zgodziło się z tym. Nie widzi ono sensu w obowiązku raportowania – jak w przypadku azbestu – dla właścicieli nieruchomości. Przedstawiciele Ministerstwa chcą jedynie zwiększyć “zbiorową świadomość” na temat ołowiu. Ku niezadowoleniu amsterdamskiego radnego ds. mieszkalnictwa, Laurensa Ivensa (SP), który przemawiał w imieniu pięciu głównych gmin. “Myślę, że rząd ma obowiązek zagwarantować mieszkańcom bezpieczną wodę pitną. Chcemy dążyć do tego, aby wszystkie rury wykonane z ołowiu zniknęły. A jeśli nie jest to wykonalne, to powinien zostać wprowadzony przynajmniej obowiązek raportowania, który trzeba złożyć przy sprzedaży domu. Gminy tego chcą, ale minister nie chce narzucać tego właścicielom domów”.
Nic dziwnego, że Ivens przejął inicjatywę. Kryzys ołowiowy jest najbardziej rozpowszechniony w Amsterdamie, gdzie 70 000 domów zostało zbudowanych w okresie, gdy kładziono rury wykonane z ołowiu. Niektóre z tych domów są zarządzane przez Ymere. W samym Amsterdamie Noord (Tuindorpen) w 2715 domach administracji Ymere znaleziono ołowiane rury. Mieszkańcy muszą pokonać kilka przeszkód prawnych, aby usunąć takie rury. W przypadku wykrycia zbyt dużej ilości ołowiu w wodzie, najemcy mogą otrzymać zniżkę na czynsz. Jednak jeśli pomiary ołowiu spadną nieco poniżej normy, Ymere uważa, że zniżka nie powinna obowiązywać. Mieszkańcy mają jednak wątpliwości co do dokładności testów przeprowadzonych przez spółdzielnię mieszkaniową – sami dokonali pomiarów znacznie wyższych stężeń.
Stężenia ołowiu są monitorowane zgodnie z próbkowaniem “Random Day Time” (RDT) – legalnym europejskim programem pomiarowym. Próbki pobierane są z kranów używanych do spożycia przez ludzi. Ważny warunek pomiaru: próbki muszą być pobierane losowo na całym obszarze dystrybucji i o różnych porach dnia. Jednak firmy dostarczające wodę pitną wybierają z reguły kran, który jest najczęściej używany (zazwyczaj kran kuchenny). Stężenie ołowiu wzrasta, im dłużej woda ma kontakt z rurami. Wyniki różnią się w zależności od zachowań konsumentów, złożoności instalacji wodnej, składu wody i jej zużycia. Próbki RDT nie są uważane za najlepszy sposób wykrywania stężeń ołowiu.
Dlatego też najbardziej wpływowi mieszkańcy muszą udać się do sądu, jak to miało miejsce w przypadku kolektywu mieszkańców Ymere w Amsterdam Noord. Rada miejska Amsterdamu jest niezadowolona z dotychczasowej reakcji Ymere. Według nich Ymere wykazuje “zbyt mało dobrej woli“, by rozwiązać problem. Rada skarży się również na brak konsekwencji spółdzielni mieszkaniowej w lokalizowaniu i wymianie ołowianych rur. Przez lata finansowana przez radę organizacja zajmująca się prawami lokatorów !WOON wspierała dziesiątki najemców w ich bataliach prawnych. Często okazuje się, że najemcy mieli rację i otrzymują znaczną zniżkę czynszu (od 40% do 60%) do czasu usunięcia rur. Czasami decyzje sądu są jeszcze bardziej stanowcze.
W lutym 2021 r. krajowa komisja ds. oceny czynszów rozpatrzyła za jednym razem 33 sprawy: 30 z Amsterdamu i 3 z Rotterdamu. W jednej ze spraw w Amsterdam Zuid sąd po raz pierwszy orzekł, że właściciel musi usunąć ołowiane rury wodociągowe. Kolektyw najemców wynegocjował również niższy czynsz, dopóki ołów w ich wodzie pitnej przekracza dopuszczalne limity.
“Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego werdyktu“, entuzjastycznie zareagował Oscar Vrij z !WOON. “W rzeczywistości sędzia mówi: jeśli gdzieś zamontowana jest ołowiana rura, to musi zniknąć“.
Ymere ogłosiło w zeszłym roku, że stworzyło tysięczny dom – pod nazwą Lood Eruit (ang. Lead Out), czyli wolny od ołowiu. Jednak niektóre ołowiane rury wodociągowe są nadal ukryte w ścianach i pod podłogami starych wynajmowanych domów. Według Ymere, niektórzy mieszkańcy nie chcą współpracować przy ich usuwaniu. “Często mamy do czynienia z najemcami, którzy nie są przekonani o potrzebie usunięcia ołowianych rur wodociągowych i zamykają drzwi” – mówi Chris Pettersson, kierownik regionalny Ymere. “Taka wymiana byłaby dla nich problematyczna, mieszkają tam od bardzo dawna i nie widzą w tym sensu“.
Sprzeciw ten prowadzi to do opóźnień w Tuindorpen w Amsterdam Noord, ponieważ rury wodociągowe są współdzielone z innymi domami. “Jeśli lokator w bloku odmawia współpracy, nie możemy rozwiązać problemu ołowianych rur również u sąsiadów, nawet jeśli wyrażą oni na to zgodę. Bardzo nam przykro z tego powodu“. Petterson mówi, że w takich przypadkach konieczne jest zaangażowanie sędziego, aby uzyskać pozwolenie na prace. “Mamy nadzieję, że do tego nie dojdzie. Możemy wykonać tę pracę tylko wspólnymi siłami.“
Chcesz mieć pewność, że w Twojej wodzie z kranu nie ma ołowiu? Zapraszamy do zapoznania się z ofertą ZeroWater. Nasze filtry usuwają 99% ołowiu z wody, a także osad, glifosat, chlor, PFAS (PFOS/PFOA) i wiele innych zanieczyszczeń. Interesuje Cię samodzielna filtracja wody w domu? Zajrzyj do naszego sklepu internetowego i wybierz filtr, który spełnia Twoje potrzeby.